آسیب شناسی نظام قرض الحسنه در اقتصاد ایران و ارائه الگوی مطلوب آن

دین مبین اسلام شامل قوانین و احکام حکیمانه، عادلانه و انسانی است و در حوزه روابط اقتصادی برای رفع نیازهای روزمره نیازمندان، که کم و بیش در هر اجتماعی وجود دارند، تدابیری اندیشیده است. قرض الحسنه در اسلام یکی از مصادیق این تدابیر است و یک عمل انسانی و متقابل در جامعه به شمار می آید و می کوشد تا رفاه و آسایش نیازمندان را برآورده سازد. تجربه عینی نیز نشان داده که قرض الحسنه در رفع مشکلات مردم بسیار موثر بوده است. قرض الحسنه از روشهای تأمین مالی مورد تأکید اسلام بویژه در برآوردن نیازهای ضروری مسلمانان است. و در نظام مالی اسلامی در کنار صدقات، عقود مبادله ای و مشارکتی بعنوان یکی از جایگزین های ربا در تجهیز منابع معرفی شده است. هدف این نوشتار، بررسی مشکلات و بحرانهایی است که نظام قرض الحسنه در کشور با آن مواجه است. بعبارتی آسیب شناسی نظام قرض الحسنه، ارائه ابزار های مالی اسلامی که مبتنی بر قرض و قابل مبادله در بازار ثانویه باشد، و تفکیک حسابهای قرض الحسنه بگونه ای که منجر به تخصیص منابع تجمیع شده به مصارف قرض الحسنه گردد؛ از اهداف اصلی این تحقیق می باشد. لذا در این راستا، با روش توصیفی و تحلیل محتوای آموزه های دینی به تجزیه و تحلیل نظام قرض الحسنه در سه بخش نظام بانکی، صندوقهای قرض الحسنه و کمیته امداد امام خمینی(ره) پرداخته ایم و نقاط قوت و ضعف این نظام را شناسایی کرده ایم. و در پایان این نوشتار، جهت اجرای هر چه بهتر این نظام در اقتصاد ایران الگوی جدیدی را ارائه داده ایم که علاوه بر قرض الحسنه، کمک های بلاعوض نیز به دست نیازمند واقعی برسد.